कक्षा - ग्यारहवीं विषय - संस्कृत (बहुवैकल्पीयप्रश्नोत्तरी)
1 . ' संगच्छध्वं ' इति मंत्रः कस्मात् वेदात् संकलित: ?
1.
सामवेदात्
2.
यजुवेदात्
3.
ऋगवेदात्
4. अथर्ववेदात्
2 . ' जाग्रतः ' इत्यस्य विलोमपदं किम् ?
- नरस्य
- सुप्तः
- अदीनस्य
- खलस्य
3 . पश्मेव शरदः शतं जीवेम शरद: .......... रिक्त स्थानं पूरयत् ?
1.
कोटि
2.
शतम्
3.
सहस्रम
4. एकम्
4 . ज्योतिषां ज्योतिः कः कथ्यते ?
1.
मनः
2.
चन्द्रः
3.
शरीरम्
4.
सूर्यः
5 . वेदामृतम् ' केभ्यः ' ग्रन्थेभ्यः संकलितः ?
1.
वेदेभ्यः
2.
रामायणात्
3.
अरण्यात्
4. नीतिशतकम्
6 . कति वेदाः ?
1.
चत्वारः
2.
नव
3.
सप्तः
4. अष्टादशः
7 . अस्माकम् औषधीः कीदृशी सन्तु ?
1.
साधवी:
2.
माधवी :
3.
अनुत्तमा
4. विषोपेता
8 . वः मनः कथम् अस्तु ?
1.
असमानम्
2.
अशुद्धम्
3.
समानम्
4. चंचलम्
9 . वयं कति वर्षाणि जीवेम् ?
1.
सहस्रम्
2.
लक्षम्
3.
अयुत्तम्
4. शतम्
10 . पृथ्वीसूक्तम् कस्मिन् वेदे विद्यते ?
1.
ऋवेदे
2.
यजुर्वेदे
3.
सामवेदे
4. अथर्ववेदे
11. तन्मे ........ शिवसङ्कल्पमस्तु । रिक्तस्थानं पूरयत् ।
1.
मनः
2.
सुप्तः
3.
जाग्रतः
4. ज्योतिः
12 . सङ्गच्छध्वं सं ......... सं वो मनासि जानताम् । रिक्तस्थानं पूरयत् ?
1.
गच्छध्वं
2.
वदध्वं
3.
मनांसि
4. भागं
13 . अस्माकम् आकूतिः कीदृशी स्यात् ?
1.
समाना
2.
समानम्
3.
समानी
4. मनः
14 . अस्मभ्यम् इति कस्य शब्दस्य अर्थः ?
1.
अहम्
2.
नः
3.
मया
4. मह्यम्
15 . ' मनः शिवसङ्कल्पमस्तु ' अत्र विशेषणपदं किम् ?
1.
मनः
2.
शिवसङ्कल्पमस्तु
3.
सुप्तः
4. जाग्रतः
16 . एतेषु कः वेदः न ?
1.
आयुर्वेदः
2.
ऋवेदः
3.
यजुर्वेद :
4. अथर्ववेदः
17 . 'सङ्गच्छध्वं ' कस्य लकारस्य रूपं ?
1.
लट्
2.
लृट्
3.
लोट्
4. लङ्
18 . रामायणे कति काण्डाः सन्ति ?
1.
त्रयः
2.
षट्
3.
सप्तः
4. चत्वारः
19 ' ऋतुचित्रणम् ' पाठः कस्मात् ग्रन्थात् संकलितः ?
1.
रामायणात्
2.
मेघदूतात्
3.
ऋतुसंरात्
4. अभिजानशाकुंतलात्
20 . 'ऋतुचित्रणम् ' पाठानुसारं कति ऋतवः भवन्ति ?
1.
चत्वारः
2.
त्रयः
3.
षट्
4. सप्त
21. कः ऋतु : सुरभिर्मास : अपि कथ्यते ?
1.
शिशिरः
2.
वसन्तः
3.
ग्रीष्म :
4.
हेमन्त :
22. वर्षर्तो मतगजा : किं कुर्वन्ति ?
1.
वहन्ति
2.
भान्ति
3.
नृत्यति
4. नदन्ति
23 .वाल्मीकिः कं ग्रन्थं व्यवरचयत् ?
1.
महाभारतम्
2.
मेघदूतम्
3.
रामायणम्
4. रामचरितमानसम्
24. ' वहन्ति वर्षन्ति नदन्ति ' श्लोके कस्य ऋतोः वर्णनम् ?
1.
वर्षायाः
2.
शरदः
3.
हेमन्तस्य
4. वसन्तस्य
25 . वर्षाऋतो : अनन्तरं कस्य ऋतो: आगमनं भवति ?
1.
हेमन्त ऋतो :
2.
शिशिर ऋतो:
3.
शरद् ऋतो:
4.
वसन्त ऋतो:
26. ' रामायणम् ' इति कस्य रचना ?
1.
भर्तृहरि:
2.
भारवे:
3.
भवभूते:
4.
वाल्मीकि:
27 . सुन्दरकाण्डस्य कस्य ग्रन्थस्य भागः ?
1.
रामायणम्
2.
महाभारतम्
3.
वेदः
4. गीतगोविन्दम्
28 . सौमित्रे ! कस्मै सम्बोधनाय प्रयुक्तम् ?
1.
रामाय
2.
हनुमते
3.
लक्ष्मणाय
4. भरताय
29 . . . . . . यथा राजतफञ्जरस्थ: । रिक्तस्थानं पूरयत -
1.
सिंह:
2.
वीरः
3.
हंसः
4. चन्द्रः
30 . सुखानिल : कालः कः उच्चते ?
1.
वसन्तः
2.
ग्रीष्म
3.
शिशिर :
4.
हेमन्त :
31. मयूराः इति अर्थे किं पदं प्रयुक्तम् ?
1.
मत्तगजा:
2.
शिखिनः
3.
प्लवङ्गा:
4. वनान्ताः
32. के समाश्वन्ति ?
1.
वनान्ताः
2.
शिखिनः
3.
प्लवङ्गा:
4. मत्तगजाः
33. तोयधराः ......... त्यक्त्वा प्रयाताः । रिक्तस्थानं पूरयत् -
1.
चन्द्रः
2.
नभ:
3.
सूर्यः
4. धरा
34. निःश्वासान्ध इवादर्श .......... न प्रकाशयते । रिक्तस्थानं पूरयत् ?
1.
चन्द्रः
2.
सूर्यः
3.
नमः
4. धरा
35. शरदतौ चन्द्रः कीदृशी भवति ?
1.
अविमलः
2.
विमलः
3.
अस्वच्छ:
4. लुप्तः
36. ' दूरमदैति ' अस्य सन्धि विच्छेदः अस्ति ?
1.
दूरमु + दैति
2.
दूरम् + उदेति
3.
दूरम् + उदैति
4.
दूरम् + उदयति:
37. भूयः + च अत्र सधिपदम् अस्ति ?
1.
भूयश्च
2.
भवश्च
3.
भूयःच
4. भवःच
38 स्वप् + क्त + षष्ठी वि . + पुल्लिंग अत्र निष्पन्न रूपम् अस्ति ?
1.
सुप्तः
2.
स्वप्तः
3.
सुप्रम्
4. सुप्तस्य
39. ' धिक् ' इति उपपद योगे का विभक्ति ?
1.
प्रथमा
2.
तृतीया
3.
द्वितीया
4. चतुर्थी
40. ' देवाः ' इति पदस्य विलोमपदं किम् ?
1.
नराः
2.
भूताः
3.
राक्षसाः
4. गणाः
41. ' ज्योतिः ' इति पदस्थ पर्याय पदं किम् ?
1.
तमः
2.
प्रकाशः
3.
अन्धकार:
4. ज्योत्सना
42. प्रचुरमन्मथ: को मासः ?
1.
वसन्तमास:
2.
ग्रीष्ममासः
3.
माघमासः
4.
आषाढमासः
43. वर्षो प्रियाविहीनाः किं कुर्वन्ति ?
1.
नन्दन्ति
2.
ध्यानन्ति
3.
गायन्ति
4. हसन्ति
44. के नदन्तः पुनः प्रयान्ति ?
1.
वारिधरा
2.
नद्याः
3.
गजाः
4. पर्वताः
45. ' विश्रम्य ' इति पदे कः प्रत्यय: ?
1.
ज्यत्
2.
मतुप्
3.
ल्यप्
4. शत्
46. तोयं प्रतिदिनं केन स्पर्धमानं क्षीयते स्म १
1.
चन्द्रेण
2.
व्योमेन
3.
आयुषा
4. मत्स्येन
47. अस्माभिः कुत्र प्रयतितव्यम् ?
1.
वाणी विशुद्धौ
2.
शील विशुद्धौ
3.
ज्ञान विशुद्धौ
4. धर्म विशुद्धौ
48. तत् ....... तोयसमृद्धिमवाप । रिक्तस्थानं पूरयत् -
1.
सरः
2.
मत्स्यः
3.
वृक्षः
4. वायसः
49. तत्र स्थिताः मीनाः जलाभावात् ..... इव संजाताः । रिक्तस्थानं पूरयत -
1.
मृतप्रायाः
2.
सुखप्राया :
3.
दुःखप्राया:
4. शुभप्रायाः
50. कस्य पुण्यप्रभावात् सरः जलपूर्ण: जातः ?
1.
देवराजस्य
2.
मेघस्य
3.
खगस्य
4. बोधिसत्वस्य
51. मीनाः किमर्थं मृतप्रायाः संजाताः ?
1.
वनाभावात्
2.
जलाभावात्
3.
समीराभावात्
4. अन्नाभावात्
52. मत्स्यान् भक्षयितुं कः चिन्तयति स्म ?
1.
पक्षिणः
2.
जनाः
3.
पशवः
4. मकराः
53. ' परोपकाराय सतां विभूतयः ' पाठ: कस्मात् ग्रन्थात् संकलित: ?
1.
मेघदूतात्
2.
हितोपदेशात्
3.
पंचतंत्रात्
4.
जातकमालाया:
54. शक्रः केषाम् राजा आसीत् ?
1.
देवानाम
2.
पशूनाम्
3.
पक्षिणाम्
4. मानवानाम्
55. कथायां वर्णिते जन्मनि बोधिसत्वः कः बभूव ?
1.
राजा
2.
गजः
3.
मत्स्यः
4. भगवान्
56. आकाशे अकाला अपि के प्रादुर्भवन् ?
1.
चन्द्रः
2.
मेघा:
3.
तारकः
4. सूर्यः
57. ' मीनाः ' इत्यस्य पर्यायवाचक: कः ?
1.
मेघाः
2.
खगाः
3.
पर्जन्य
4. मत्स्याः
58. ' जातकमालाया: ' रचनाकारः कः ?
1.
वाल्मीकि:
2.
आर्यशूरः
3.
भारविः
4. भवभूतिः
59. ' बोधिसत्व: करुणायमानः ' अत्र विशेष्यपदं किम् अस्ति ?
1.
करुणायमान:
2.
बोधिसत्वः
3.
बोधिसत्व : करुणायमानः
4.
करुणायुक्त:
60. ' अभितप्तया धरण्या ' अत्र विशेषणपदं किम् अस्ति ?
1.
अभितप्तया:
2.
धरण्या
3.
अभितप्तया धरण्या
4. तप्तया
61. ' पर्जन्यः ' इतिपदस्य पर्यायपदं किम् अस्ति?
1.
मेघ:
2.
मत्स्यः
3.
बोधिसत्वः
4. खगः
62. ' अभिगम्य ' इति पदे कः प्रत्यय ?
1.
शतृ
2.
शानच्
3.
ल्यप्
4. तल्
63. पंक्षी इतिपदस्य पर्यायपदं न अस्ति?
1.
विहगः
2.
खगः
3.
द्विजः
4. मीनः
64. जातक : मूलतः कस्यां भाषायां सन्ति ?
1.
पालिभाषा
2.
संस्कृतभाषा
3.
हिदी भाष
4. उर्दूभाषा
65. विदुरा कुत्र विश्रुता आसीत् १
1.
राजसंसत्सु
2.
कौरवेषु
3.
महाभारतेषु
4. पाणडवेषु
66. क्षात्रधर्मरता का धन्या ?
1.
गीता
2.
सीता
3.
विदुरा
4. कुन्ती
67. 'निर्मान: ' अत्र कः समास: ?
1.
अव्ययीभाव:
2.
बहुव्रीहिः
3.
कर्मचारयः
4. तत्पुरुषः
68. ' किमाभरण ' अस्य सन्धिविच्छेद: अस्ति ?
1.
किमा + भरण
2.
कि + माभरण
3.
किम् + आभरण
4. किम् + आभरण
69. सत् + अश्वः अत्र संधियुक्तपदम् अस्ति ?
1.
सतश्वः
2.
सदश्वः
3.
सताश्वः
4. सदाश्वः
70. प्र+ नुद् + क्त पुल्लिंग प्रथमा विभक्ति एकवचनम् अत्र निष्पन्न रूपम् अस्ति ?
1.
प्रनुदक्तः
2.
प्रनुन्नः
3.
प्रदुन्नः
4. प्रणुन्नः
71. ' शयानम् ' इति पदे कः प्रत्ययः ?
1.
नम्
2.
शानच्
3.
ण्यत्
4. घञ्
72. अधिकरण कारके का विभक्ति ?
1.
सप्तमी
2.
चतुर्थी
3.
पञ्चमी
4. तृतीया
73. अचिरेण इति पदस्य पर्याय पदम् किम् ?
1.
चिरेण
2.
विलम्बन
3.
शीघ्रण
4. अधुना
74. ' असत्या . अस्य पदस्य विलोमपदं किम् ?
1.
न सत्या
2.
अ - सत्या
3.
आ - सत्या
4. सत्या
75. मानो हि महतां धनम् इत्ययं पाठ कस्मात् ग्रन्थात् संकलितः ?
1.
महाभारतात्
2.
रामायणात्
3.
मेघदूतात्
4. किरातार्जुनीयम्
76. विदुरयाः पुत्र केन् पराजितः अभवत् ?
1.
हर्षवर्धनम्
2.
सिन्धुराजेन
3.
भवनराजेन
4. कृष्णेन
77. सर्वभूतानि ....... यनाजीवन्ति ! रिक्तस्थानानि पूरयत् ?
1.
धनम्
2.
अन्नम्
3.
पुरुषं
4. उतिष्ठं
78. विश्रुता अस्य पदस्य विलोमपदं किम् ?
1.
आश्रिता
2.
आशक्त
3.
अविश्रुता
4. असत्या
79. क्षात्रधर्मरता का आसीत ?
1.
कुन्ती
2.
माता
3.
पुत्र
4. विदुरा
80. विदुरा कं जगहै ?
1.
ओरसपुत्रं
2.
स्वपुत्रं
3.
संजय
4. धन्यपुत्रं
81. विदुराया : पुत्रस्य किम् नाम आसीत् ?
1.
कृष्णः
2.
संजयः
3.
रामः
4. लक्ष्मणः
82. दीर्थदशिनी श्रुतवाक्या का आसीत् ?
1.
गीता
2.
सीता
3.
कुन्ती
4. विदुरा
83. ' सौवर्णेशकटिका ' पाठ कस्मात् ग्रन्थात् उद्धृत: ?
1.
मृच्छकटिकात्
2.
रघुवंशात्
3.
मालतीमाधवात्
4. मेघदूतात्
84. रदनिका कीदृशी शकटिका रोहसेनं दत्तवती ?
1.
चर्मस्य
2.
ताम्रस्य
3.
स्वर्णस्य
4. मृत्तिकायाः
85. अनलङ्कृत - शरीरोऽपि चन्द्रमुखम् आनन्दयति मम हृदयम् इति का उक्तवती ?
1.
वसनसेना
2.
रदनिका
3.
धूता
4. मदनिका
86. कस्च पुत्र सौवणिशकटिकाम् इच्छति ?
1.
रामस्य
2.
चारूदत्तम्
3.
अर्जुनस्य
4. रदनिकयाः
87. 'मृच्छकटिकम् ' इत्यस्य रचनाकार: कः ?
1.
कालिदास:
2.
माधः
3.
शूद्रकः
4. भवभूतिः
88. चारूदतस्य पुत्रः कः ?
1.
तानसेन:
2.
रोहसेन:
3.
यज्ञसेन:
4.
महासेन:
89. सौवणीशकटिकां घटितुं का आभूषणंं ददाति ?
1.
वसन्तसेना
2.
देवसेना
3.
रदनिका
4. मदनिका
90. रोहसेनः किम् इच्छति ?
1.
मृच्छकटिका
2.
ताम्रशकटिका
3.
स्वर्णशकटिका
4. रजतशकटिका
91. एहि वत्स ! शकटिकया क्रीडाव: इति कः कथयति ?
1.
वसन्तसेना
2.
रोहसेनः
3.
रदनिका
4.
चारूदत्त :
92. वसन्तसेना कैः मृच्छकटिकां पूरयति ?
1.
धनैः
2.
आभूषणैः
3.
रूप्यकै:
4. ज्ञानैः
93. आर्थचारूदत्तः केन् आत्मानं विनोदयति ?
1.
रोहसेनेन
2.
मृत्तिशकटिकया
3.
सुवर्णशकटिकया
4. अध्ययनेन
94. . . . . . . क्रीडाव: । समुचितं कर्तृपदं लिखत् -
1.
अहं
2.
आवां
3.
त्वं
4. वयं
95. . . . . .
सुवर्णशकटिकया क्रीडिष्यसि । समुचितं कर्तृपदं लिखत् -
1.
अह
2.
आवां
3.
त्वं
4. वयं
96. . ...... अलीकं भणसि । समुचितं कर्तृपदं लिखत -
1.
त्वं
2.
अहं
3.
सः
4. यूयं
97. ' सौवर्णशकटिका ' इति पदस्य विलोमपदं चिनुत् ?
1.
सतशकटिका
2.
ताम्रशकटिका
3.
मृत्तिकाशकटिका
4. सुवर्णशकतिका
98. ' अलङ्कता ' इति पदस्य विलोमपदं चिनुत -
1.
शोभिता
2.
सुसज्जिता
3.
अनलङ्कृता
4. रदनिका
99. ' दारकः ' इति पदस्य पयार्यपदं लिखत -
1.
बालक:
2.
पिता
3.
जननी
4. माता
100. अलीकम् इति पदस्य पयार्यपदं लिखत् -
1.
सत्यम्
2.
अमिथ्या
3.
असत्यम्
4.
अनीति
101. ' जात ! कारय सौवर्णशकटिकाम् - इति का उक्तवती ?
1.
देवसेना
2.
मदनिका
3.
रदनिका
4. वसन्तसेना
102. ' यद्यस्माकम् ' अस्य संधिविच्छेदं चिनुत -
1.
यदि + अस्माकम्
2.
यद् + अस्माकम्
3.
यद्या + कम्
4. यद्यस्मा + कम्
103. ' पूर + कत्वा ' इति पदस्य उचितं विकल्पं चिनुत -
1.
पूरयित्वा
2.
पुरत्वा
3.
पूरय
4. पूरकत्वा
104. ' आ + दा +ल्यप् ' इति पदस्य उचितं विकल्पं चिनुत -
1.
आदाल्यप्
2.
आदाय
3.
दाय
4. आदय
105. सौवर्णशकटिका अत्र कः समासः ?
1.
कर्मधारय:
2.
दन्द्व :
3.
तत्पुरुष :
4. अव्ययीभावः
106. ' पुनरपि ' अस्य सन्धिविच्छेदं अस्ति ?
1.
पुन + रपि
2.
पुनः + अपि
3.
पुर्न + रपि
4. पुनर + अपि
107. ' अलम् + कृ +क्त + टाप् ' अत्र निष्पन्न रूपम अस्ति ?
1.
अलङ्कृतम्
2.
अलंकृतः
3.
अलङ्कता
4. अलंकृतस्य
108. ' उपसृत्य ' इति पदे कः प्रत्ययः अस्ति ?
1.
त्य
2.
ल्यप्
3.
क्त
4. शत्
109. ' अलम् ' इति उपपदयोगे का विभक्त: ?
1.
चतुर्थी
2.
प्रथमा
3.
तृतीय
4.
द्वितीय
