झारखण्ड शैक्षिक अनुसंधान एवं प्रशिक्षण परिषद्, राँची
PROJECT RAIL
(REGULAR ASSESSMENT FOR IMPROVED LEARNING)
GENERAL & SOE SCHOOL 24.08.2024
विषय – संस्कृत
कक्षा 12 पूर्णांक - 40
समय - 90 निमिषाः
सामान्य
निर्देशा :-
1. अस्मिन् प्रश्न पत्रे 10 बहुविकल्पीयाः
प्रश्नाः सन्ति।
2 वस्तुनिष्ठ प्रश्ने एकतः दशपर्यन्तं
(1-10) चत्वारः विकल्पाः सन्ति, उचितं विकल्प चित्वा (क, ख, ग, घ) उत्तर पुस्तिकायां
लिखत ।
3. प्रश्न संख्या 1-10 अंकद्वयम्
(10X2) अंकाः निर्धारितः अस्ति।
4. अतिलघु-उतरीयः प्रश्नाः
11-12 (2X2) अंकः निर्धारितः अस्ति ।
5 लघु-उत्तरीय प्रश्ना 13-14
(3X2) अंकाः निर्धारितः अस्ति।
6. प्रश्न संख्या 15 एवं 16
(5X2) अंकाः निर्धारिताः सन्ति।
7. सर्वे प्रश्नाः अनिवार्या
सन्ति।
खण्ड क 2X10 = 20
1. कौत्सः कस्य शिष्यः आसीत्
?
क) वरतन्तोः
ख) जनकस्य
ग) रधो
घ) दिलीपस्य
2. 'उत्तररामचरितम' इति नाटकस्य
रचयिता कः?
क) वाल्मीकि
ख) वाणभट्टः
ग) विष्णुदत्तः
घ) भवभूतिः
3. चातकोऽपि कं न याचते?
क) शरदधनम्
ख) जलम्
ग) वनम्
घ) सलिलम्
4.' गम् + त्वा' अस्य संयोजनं
कृत्वा लिखत -
क) गच्छित्वा
ख) गमित्वा
ग) गत्वा
घ) गच्छत्वा
5.' बन्धु+तत्' अस्य संयोजन कृत्वा
लिखत -
क) बन्धुतल
ख) बन्धुत्वं
ग) बन्धुता
घ) बन्धुतले
6. 'महोदयः' अस्य संधिविच्छेदं
कुरुत -
क) महा+उदय:
ख) मह+उदयः
ग) महो+दयः
घ) महान उदयः
7. अहं ------ लिखामि।
क) पत्रम्
ख) पत्राय
ग) पत्रेण
घ) पत्रस्य
8. धनिकः ------- भोजन ददाति
।
क) भिक्षुकाय
ख) भिक्षुकम्
ग) भिक्षुकस्य
घ) भिक्षुके
9. शंकराय -------।
क) नमम्
ख) नमस्य
ग) नमे
घ) नमः
10. भारतीया जनता शिक्षिता अस्तिा
क) जन+ता
ख) जन+तल
ग) जनत् +आ
घ) जन् +अता
खण्ड ख 2X2 = 04
श्रीरामः दशरथस्य ज्येष्ठः पुत्रः
आसीत् । रामः बाल्यकाले एव सर्वेषु शास्त्रेषु शस्त्रविद्याया प्रवीणः अभवत् । सीता
रामस्य भार्या आसीत् । दशरथस्य आदेशेन श्रीरामः चतुर्दशवर्षाणि वने अवसत् । सीता लक्ष्मणः
च अपि रामेण सह वनं अगच्छताम् ।
11. श्रीरामः बाल्यकाले कीदृशः
अभवत ?
उत्तर - श्रीरामः बाल्यकाले एवं
सर्वेषु शाखेषु शास्त्रविद्यायां च प्रवीणः अभवत् ।
12. दशरथस्य ज्येष्ठः पुत्रः
कः अभवत ?
उत्तर - श्रीरामः दशरथस्य
ज्येष्ठः पुत्रः आसीत् ।
खण्ड ख 2X3 = 06
13. अधोलिखितानां पदाना विलोमपदानि
योजयत
निःशेषम् = शेषम्
असकृत = सकृत
अशुभम् = शुभं
14. अधोलिखितानां सप्रसंग हिंदीभाषया
व्याख्या कार्या "कोटीश्चतस्रो दश चाहरेती"
उत्तर –
प्रसंग - प्रस्तुत पंक्ति
कालिदासरचित महाकाव्य रघुवंश के पांचवें सर्ग से ली गई है। तथा शाश्वती द्वितीय
भाग के दूसरे पाठ रघुकौत्ससंवादः से संग्रहीत है। कौत्स रघु को कहते है कि जब
मैंने अपने गुरुजी को गुरुदक्षिणा स्वीकार करें का हठ किया।
व्याख्या - गुरु वरतन्तु बिगड़
खड़े हुए मेरे बार-बार दक्षिणा माँगने के लिए हठ करने पर तब उन्होंने कहा -
"मैंने तुम्हें चौदह विद्याएं पढ़ायी है इसलिए तुम मुझे चौदह चौदह करोड़
स्वर्णमुद्राएं लाकर दो" क्योंकि यह विद्या की गणना के अनुसार है।
खण्ड ख 2X5 = 10
15. सन्धि / सन्धि विच्छेद वा
कुरुत
क) शिव + आलयः = शिवालयः
ख) लता + अत्र = लतात्र
ग) गण + ईश: = गणेशः
घ) सदा + एव = सदैव
ङ) सूर्योदयः = सूर्य+उदयः
16. मञ्जुषातः उचितानि वाक्यानि
चित्वा वार्तालापं पूरयत-
गीता – भारती! त्वं कुत्र गच्छसि?
भारती - (i) अहं तु विद्यालयं
गच्छामि।
गीता - त्वं कस्यां कक्षायां
पठसि?
भारती - (ii) अहं द्वादशकक्षायां पठामि।
गीता - किं तत्र त्वं संस्कृतम्
पठसि ?
भारती - (iii) आम् अहं संस्कृतमपि पठामि ।
गीता
- किम् त्वं संस्कृतेन संभाषणं करोषि ?
भारती
- (iv) आम् वयं मित्रैः सह संस्कृतेन संभाषणं कुर्भः।
गीता
- संस्कृतं सरलं कठिनं वा ?
भारती
- (v) संस्कृतम् अतीव सरलं ।
मञ्जूषा
संस्कृतम्
अतीव सरलम्। आम, वय मित्रैः सह संस्कृतेन सभाषण कुर्मः। अह तु विद्यालय गच्छामि। अह
द्वादश कक्षाया पठामि। आम अह संस्कृतमपि पठामि ।
Click Here👇👇
