SYLLABUS
FOR FIRST INTERNAL EXAMINATION, 2022-23
CLASS X : HINDI (A)
काव्य खंड –
1. पद (सूरदास) 2.
राम-लक्ष्मण परशुराम संवाद, 3. सवैया, कवित्त (देव), 4. आत्मकथ्य
गद्य खंड –
10. नेताजी का चश्मा,
11. बालगोविन भगत,
12. लखनवी अंदाज
कृतिका-
1. माता का अँचल
व्याकरण-
(i) क्रिया भेद: अकर्मक, सकर्मक
(ii)अव्यय स्थानवाचक, कालवाचक, क्रियाविशेषण,समुच्चयबोधक, संबंधबोधक, विस्मयादिबोधक, निपात
(iii) वाक्य भेद: सरल वाक्य, संयुक्त वाक्य, मिश्र वाक्य
(iv) समास: अव्ययीभाव तत्पुरुष कर्मधारय
निबंध लेखन (250) शब्दों में) -मेरे जीवन का लक्ष्य, समय का महत्त्व, खेलकूद का महत्त्व, पर्यावरण
प्रदूषण : समस्या एवं समाधान, छात्र और अनुशासन, भारतीय किसान
पत्र –लेखन (अनौपचारिक पत्र)-मित्र को बधाई पत्र, पिताजी को अपनी पढ़ाई के बारे में, मित्र को झारखण्ड
के रमणीय प्राकृतिक स्थल के बारे में
अपठित बोध- गद्यांश एवं काव्यांश
CLASS X: ENGLISH
Prose- 1. A
Letter to God, 2. Nelson Mandela: Long Walk to Freedom, 3. Two Stories about
Flying - I. His First Flight, II. Black Aeroplane
Poetry- Dust of Snow, Fire and Ice, A Tiger in the Zoo
Supplementary Reader –
1. A Triumph of Surgery 2. The Thief's Story 3. The
Midnight Visitor
Grammar-
(i) Non-Finites [Infinitives, Gerunds, Participles]
(ii) Clauses with-what, when, how, who, which, where,
why, whom
(iii) Sentence connectors-as, since, while, than,
because, until
(iv) Tenses - Present, Past
Paragraph Writing- Your favourite game / season, Life
in a big city, Importance of Trees, A school picnic,Value of games and sports,
An ideal teacher
Letter Writing-
To father: to send money to buy books
To mother: about your hostel life
To friend inviting him to spend the summer vacation
with you
To younger brother: describing the importance of time
to him
Comprehension- Discursive and Factual passage
CLASS X MATHEMATICS
1. वास्तविक संख्याएँ-
1.1 भूमिका, 1.2 यूक्लिड विभाजन प्रमेयिका,
1.3 अंकगणित की आधारभूत प्रमेय,
1.4 अपरिमेय संख्याओं का पुनर्भ्रमण
2. बहुपद - संपूर्ण पाठ
3. दो चर वाले रैखिक समीकरण युग्म- संपूर्ण पाठ
4. द्विघात समीकरण- 4.1 भूमिका, 4.2 द्विघात समीकरण
5. ज्यामिति (त्रिभुज)-
6.1 भूमिका, 6.2 समरूप आकृतियाँ 6.3 त्रिभुजों की समरूपता,
6.4 त्रिभुजों की समरूपता के लिए कसौटियाँ, 6.5 समरूप त्रिभुजों के क्षेत्रफल
6. वृत्तों से संबंधित क्षेत्रफल - संपूर्ण पाठ
CLASS X : SCIENCE (Th.)
1. भौतिकी (Physics)-
अध्याय 10. प्रकाश परावर्तन तथा अपवर्तन,
अध्याय 11. मानव नेत्र तथा रंगबिरंगा संसार
2. रसायन (Chemistry)-
अध्याय ।. रासायनिक अभिक्रियाएँ एवं समीकरण
अध्याय 2. अम्ल, क्षारक एवं लवण
3. जीव विज्ञान (Biology)
अध्याय 6. जैव प्रक्रम
अध्याय 7. नियंत्रण एवं समन्वय
अध्याय 8. जीव जनन कैसे करते हैं।
CLASS X SOCIAL SCIENCE
1. इतिहास (History)-
अध्याय 1. यूरोप में राष्ट्रवाद का उदय
अध्याय 2. भारत में राष्ट्रवाद
2. भूगोल (Geography)-
अध्याय 1 संसाधन एवं विकास
अध्याय 2. वन एवं वन्य जीव संसाधन
अध्याय 3. जल संसाधन
3. नागरिक शास्त्र (Civics)-
अध्याय 1 सत्ता की साझेदारी
अध्याय 2. संघवाद
4. अर्थशास्त्र (Economics)-
अध्याय 1. विकास
अध्याय 2. भारतीय अर्थव्यवस्था के क्षेत्रक
CLASS X SANSKRIT
शेमुषी द्वितीयो भागः
प्रथमः पाठः - शुचिपर्यावरणम्
द्वितीयः पाठः - बद्धिर्बलवती सदा
तृतीयः पाठः - व्यायामः सर्वदा पथ्यः
चतुर्थः पाठः - शिशुलालनम्
अनुप्रयुक्त व्याकरणम् -
(i) स्वर सन्धिः दीर्घ, गुण, वृद्धि
(ii) समास अव्ययीभावः, तत्पुरुषः, द्वन्द्वः ।
(iii) प्रत्यय तव्यत् शतृ, अनीयर् ठक् इन् तुमुन्
(iv) अव्यय अत्र, तत्र, कुत्र, तदा, यदा-कदा, इतस्तत:, उच्चैः,
अपि, पुरा ।
पत्र लेखनम् - मञ्जूषा पद सहायता रिक्तस्थान पूर्तिः
अपठित अवबोधनम् – सरल गद्यांशम् आधारितं
IX : HINDI (A)
गद्य खंड-
1. दो बैलों की कथा
2. ल्हासा की ओर
3. उपभोक्तावाद की संस्कृति
काव्य खंड-
9. साखियाँ एवं सबद (पद)
10. वाख
11. सवैये
कृतिका-1. इस जल प्रलय में
व्याकरण-
(i) परसर्ग 'ने' का क्रिया पर प्रभाव
(ii) पर्यायवाची शब्द
(iii) विशेषण
(iv) लिंग का विशेषण पर प्रभाव
(v) सरल वाक्य
(vi) मुहावरे
निबंध लेखन- भारतीय किसान, भगवान बिरसा मुण्डा, दूरदर्शन
: लाभ एवं हानि, भ्रष्टाचार, खेल-कूद का महत्त्व
पत्र – लेखन(अनौपचारिक पत्र )- मित्र को बधाई पत्र, शादी
का आमंत्रण पिताजी को रुपयों की मांग, स्वास्थ्य एवं पढ़ाई-लिखाई, माँ के स्वास्थ्य
के प्रति चिंता
अपठित बोध- गद्यांश
एवं पद्यांश
IX: ENGLISH
Prose –
1. The Fun They Had
2. The Sound of Music:
I. Evelyn Glennie
II. Bismillah Khan
3. The Little Girl
Poetry-
The Road Not Taken
Wind
Rain on the Roof
Moments (Supplementary Reader)-
1. The Lost Child
2. The Adventures of Toto
Grammar-
(i) Time and Tense
(ii) Modals
(iii) Active - Passive Voice
Paragraph Writing-
Television, My favourite game,
The village market, Importance of Newspaper, My hobby,
Discipline
Letter Writing (Informal Letters)-
To friend-inviting him to attend your brother's
wedding,
To father-to send you money to buy books To uncle -
thanking him for sending you a nice birthday gift
To mother - about your hostel life
Comprehension - Factual and Discursive Passage
IX: MATHEMATICS
1. संख्या पद्धति-
1.1 भूमिका, 1.2 अपरिमेय संख्याएँ,
1.3 वास्तविक संख्याएँ और उनके दशमलव प्रसार
1.4 संख्या रेखा पर वास्तविक संख्याओं का निरूपण
2. बहुपद-
2.1 भूमिका, 2.2 एक चर वाले बहुपद,
2.3 बहुपद के शून्यक, 2.4 शेषफल प्रमेय,
2.5 बहुपदों का गुणनखंडन
3. निर्देशांक ज्यामिति-
3.1 भूमिका 3.2 कार्तीय पद्धति,
3.3 तल में एक बिन्दु आलेखित करना जबकि इसके निर्देशांक दिए
हुए
4. ज्यामिति
5. यूक्लिड की ज्यामिति का परिचय
6. रेखाएँ और कोण
7. त्रिभुज
CLASS IX : SCIENCE (Th.)
1. भौतिकी (Physics)
1. गति
2. बल तथा गति के नियम
2. रसायन (Chemistry)
3. हमारे आस-पास के पदार्थ
4. क्या हमारे आस-पास के पदार्थ शुद्ध हैं - 2.3.6. दो घुलनशील
द्रवों को कैसे पृथक् कर सकते हैं (तक)
3. जीव विज्ञान (Biology)
5. जीवन की मौलिक इकाई
6. ऊतक
7. जीवों में विविधता-7.4.5. एंजियोस्पर्म (तक)
CLASS IX: SOCIAL SCIENCE
1. इतिहास (History)-
1. फ्रांसीसी क्रांति
2. यूरोप में समाजवाद एवं रूसी क्रांति
2. भूगोल (Geography)-
1. भारत आकार और स्थिति
2. भारत का भौतिक स्वरूप
3. नागरिक शास्त्र (Civics)-
1. लोकतंत्र क्या ? लोकतंत्र क्यों ?
2. संविधान निर्माण
4. अर्थशास्त्र (Economics)-
1. पालमपुर गाँव की कहानी
2. संसाधन के रूप में लोग
CLASS IX: SANSKRIT
शेमुषी प्रथमो भागः-
1. भारतीवसन्तगीति :
2. स्वर्णकाकः
3. गोदोहनम्
4. कल्पतरुः
अनुप्रयुक्त-व्याकरणम्-
(i) वर्ण उच्चारणस्थानानि, वर्णसंयोजनम्, वर्णविन्यासः
(ii) स्वर सन्धिः दीर्घः गुणः, वृद्धिः
(iii) शब्दरूप - चालक, लता, कवि, नदी, पितृ, राजन्
(iv) धातुरूप भू, पठ् दृशू, पा, अस्, कृ (लृट् लोट् लृट्,
लङ् लकारों में)
(v) प्रत्यय तुमुन् क्त्वा, ल्यप्
पत्र-लेखनम् – मञ्जूषा पद सहायता रिक्तस्थान पूर्तिः
अपठित अवबोधनम् - सरल गद्यांशम् आधारितं
CLASS VIII: HINDI
भाषा मंजरी-
1. पुष्प की अभिलाषा ( कविता )
2. छोटा जादूगर (कहानी)
3. मित्रता (निबंध)
4. पथ की पहचान (कविता)
5. बड़े भाई साहब (कहानी)
व्याकरण-
(i) स्वर, व्यंजन, उच्चारण स्थान
(ii) वर्तनी संबंधी अशुद्धियाँ
(iii) संधि स्वर संधि
(iv) उपसर्ग, प्रत्यय
(v) मुहावरे
(vi) प्रत्येक पाठ के अंत में दिए गए व्याकरण
निबंध (150 शब्दों में) - मेरा प्यारा भारतवर्ष, मेरा प्रिय
खेल, किसी पर्वतीय प्रदेश की यात्रा, बाड़,
पर्यावरण सुरक्षा, स्वतंत्रता दिवस
पत्र - लेखन-
प्रधानाध्यापक को चार दिनों की छुट्टी के लिए
पिताजी को पुस्तकें खरीदने के लिए रुपये भेजने का अनुरोध
मित्र को अपने प्रिय शिक्षक के बारे में करते हुए
छोटे भाई को - अपनी पढ़ाई पर ध्यान देने के लिए प्रेरित
CLASS VIII: SANSKRIT
सुभाषिका-
प्रथमः पाठः - नीतिश्लोकाः
द्वितीयः पाठः - नद्याः आत्मकथा
तृतीयः पाठः - आदर्श:
चतुर्थः पाठः - यक्ष-युधिष्ठिर संवादः
पञ्चमः पाठः शरीरावयवा: -
व्याकरणम्-
(i) शब्दरूप - मुनि, मातृ पितृ राजन् ।
(ii) धातुरूप कथ् हन् पठ् गम्, अस् ।
(लट्, लृट् लङ्, लोट् लकारों में)
(iii) स्वर सन्धि - दीर्घ, यम् ।
(iv) अव्यय - यत्र, तत्र, कुत्र, सर्वत्र, यदा, कदा, च, वा,
अपि।
(v) उपसर्ग प्र, परा, अप, सम्, अनु, वि –
(vi) संख्यावाचक शब्द संख्या 1-30 तक संस्कृत में लिखना
अनुच्छेद लेखन (5 वाक्यों में)- मम विद्यालयः, भारतवर्षम्
हिमालय:, गंगा नदी, रामायण
अनुवाद- दिए गए हिंदी वाक्यों का संस्कृत में अनुवाद |
CLASS VIII: ENGLISH
Daffodil-
1a. The Naive Friends
1b. Mother
2a. Kali and the Rat Snake
2b. Daffodils
3a. Siachen - The Place of Wild Roses
3b. Bharat Our Land
Grammar- Exercises given at the end of lessons
Vocabulary- Words and their meanings and other
vocabulary related exercises given at the end of lessons
Comprehension- Questions based on unseen prose passage
Paragraph Writing –
My Mother, Moming Walk,
My best friend, Television,
My Country, The Postman
Letter Writing-
(i) To Headmaster - for three days leave
(ii) To friend-about the visit of an important person
to your school
(a) To father - about a school picnic you enjoyed
(b) To friend - about your class teacher
CLASS VIII: MATHEMATICS
खण्ड A - अंकगणित
1. परिमेय संख्याएँ,
2. वर्ग और वर्गमूल
3. घन और घनमूल
4. घातांक और घात
5. संख्याओं के साथ खेलना
खण्ड B - बीजगणित –
6. बीजीय व्यंजक एवं सर्वसमिकाएँ
CLASS VIII: SCIENCE
विज्ञान एवं प्रौद्योगिकी-
1. कोशिका जीवन की इकाई
2. धातु एवं अधातु
3. सूक्ष्मजीव
4. विद्युतधारा के रासायनिक प्रभाव
5. किशोरावस्था की ओर
CLASS VIII: SOCIAL SCIENCE
1. इतिहास-
1. आधुनिक काल में भारत का इतिहास
2. व्यापार से साम्राज्य तक
3. ग्रामीण जीवन एवं समाज
2. भूगोल-
1. संसाधन
2. भूमि, मृदा, जल, प्राकृतिक वनस्पति और वन्य जीवन संसाधन
3. नागरिक शास्त्र-
1. संविधान
2. भारतीय संविधान के आधारभूत मूल्य
CLASS VII : HINDI
भाषा मंजरी-
1. चाहता हूँ (कविता)
2. गिल्लू (रेखाचित्र)
3. मिठाईवाला (कहानी)
4. खुशबू रचते हैं हाथ (कविता)
5. पोठी (कहानी)
व्याकरण-
(i) वर्तनी संबंधी अशुद्धियाँ
(ii) श्रुतिसमभिन्नार्थक शब्द
(iii) स्वर संधि
(iv) संज्ञा और उसके भेद
(v) लिंग
(vi) पर्यायवाची शब्द
(vii) विलोम शब्द
(viii) प्रत्येक पाठ के अंत में दिए गए व्याकरण
निबंध (150 शब्दों में) –मेरा राज्य, एक रोमांचक वस/ रेल
यात्रा, मेरा प्रिय नेता, दूरदर्शन : लाभ एवं हानि, शहरी जीवन, स्वच्छता का महत्व ।
पत्र – लेखन-
प्रधानाध्यापक को - मासिक शुल्क माफ करने के लिए
पिताजी को- अपने प्रिय शिक्षक के विषय में
मित्र को- अपनी बहन के विवाह में सम्मिलित होने के लिए आमंत्रण
माताजी को - अपने छात्रावास जीवन के बारे में
VII : ENGLISH
Dahlia-
1a. Attila
1b. Be a Friend
2a. The Eyes Have It
2b. The Solitary Reaper
3a. The Rangoli
3b. Where the Mind is without Fear
Grammar- Exercises given at the end of lessons
Vocabulary- Words and their meanings and other
vocabulary related exercises given at the end of lessons
Comprehension- Questions based on unseen prose passage
Paragraph Writing - Your pet animal/bird, Your best
friend, My country, Indian farmer, Birsa Munda, The festival you like most
Letter Writing-
To Headmaster - for three days leave
To father- to send you money to buy books/clothes
To friend - how you spent the summer vacation
To uncle -thanking him for a nice birthday gift.
CLASS VII: SANSKRIT
1. गौरवं संस्कृतम्
2. बुद्धिर्यस्य बलं तस्य
3. जन्तुशाला
4. सरहुल पर्व
5. लालनगीतम्
व्याकरणम्-
(i) शब्दरूप (वालक, लता, कवि, भानु, एतत् )
(ii) धातुरूप (पटू, गम्, अस्, भू) (लट् लृट् लङ् लकार में)
(iii) संख्या 1 से 10 तक संस्कृत में लिखना ।
(iv) कर्तृकारकम् कर्मकारकम् करणकारकम् ।
अनुवाद-दिए गए हिंदी वाक्यों का संस्कृत में अनुवाद
CLASS VII: MATHEMATICS
खण्ड A - अंकगणित
1. पूर्णांक
2. भिन्न
3. दशमलव
4. परिमेय संख्याएँ
5. घातांक एवं घात
खण्ड B व्यावसायिक गणित-
6. अनुपात और समानुपात
CLASS VII : SCIENCE
विज्ञान की बातें-
1. पौधों में पोषण
2. प्राणियों में पोषण
3. जल: अनमोल संसाधन
4. अपशिष्ट जल - कारण व निपटान
5. रेशों से वस्त्र
CLASS VII : SOCIAL SCIENCE
1. इतिहास
अध्याय 1. मध्यकाल में भारत
अध्याय 2. नए राजा और राज्य
अध्याय 3. दिल्ली के सुल्तान
2. भूगोल-
अध्याय 1. हमारा पर्यावरण
अध्याय 2. पृथ्वी की आंतरिक बनावट एवं शैल
अध्याय 3. स्थल रूपों का विकास
3. नागरिक शास्त्र
अध्याय 1. लोकतंत्र
अध्याय 2. लोकतांत्रिक प्रतिनिधित्व के आधार
CLASS VI: HINDI
भाषा मंजरी-
1. वीर तुम बढ़े चलो (कविता)
2. हार की जीत (कहानी)
3. भिड़ंत (कहानी)
4. आओ लिख लें नई कहानी (कविता)
5. ऐसे-ऐसे (एकांकी)
व्याकरण-
(i) पर्यायवाची शब्द
(ii) विलोम शब्द
(iii) भाववाचक संज्ञा बनाना
(iv) अनेक शब्दों के लिए एक शब्द
(v) विशेषण एवं उसके भेद
(vi) अर्थ के आधार पर वाक्य के प्रकार
(vi) अनेकार्थी शब्द
(viii) मुहावरे
निबंध-(150 शब्दों में)- मेरा गाँव / नगर, देश-प्रेम एक अविस्मरणीय
दिन, बालिका शिक्षा, मेरा राज्य : झारखण्ड, मेरा प्रिय मित्र
पत्र - लेखन-
प्रधानाध्यापक को - तीन दिनों की छुट्टी के लिए आवेदन पत्र
पिताजी को- अपने नए सहपाठियों तथा पढ़ाई-लिखाई के बारे में
मित्र को - आपने गर्मी की छुट्टी कैसे वितायी
CLASS VI: ENGLISH
Daisy-
1a. The Emperor and the Nightingale
1b. Skylark
2a. The King and the Tree Goddess
2b. A Teacher for All Seasons
3a. Sardar Patel - The Iron Man of India
3b. Symbols of Our Country
Grammar- Exercises given at the end of lessons
Vocabulary- Words and their meanings and other
vocabulary related exercises given at the end of lessons
Comprehension- Questions based on unseen prose passage
Paragraph Writing (in about 60 words) –
Spring season, The Cuckoo,
My favourite teacher, My Country, Importance of Trees
CLASS VI: SANSKRIT
सुभाषिका-
प्रथमः पाठः-संस्कृतवर्णाः
द्वितीयः पाठः- कः एषः
तृतीयः पाठः -का एषा
चतुर्थः पाठः- किमेतत्
पञ्चमः पाठः - मम विद्यालयः
व्याकरणम्-
(i) शब्दरूप बालक, लता, मुनि ।
(ii) धातुरूप पठ् भू, रक्ष (लट् लृट् लङ् लकारों में)
(iii) संख्यावाचक शब्द संख्या 1-10 तक संस्कृत में लिखना
(iv) कारक कर्ता, कर्म, करण ।
अनुवाद- सरल हिंदी वाक्यों का संस्कृत में अनुवाद |
CLASS VI: MATHEMATICS
खण्ड: (A)- Number System :
अध्याय 1. संख्याओं की जानकारी
अध्याय 2. पूर्ण संख्याएँ
अध्याय 3. पूर्णांक
खण्ड: (B) Playing with Numbers:
अध्याय 4. संख्याओं के साथ खेलना
गुणनखंड और गुण
महत्तम समापवर्तक
लघुतम समापवर्त्य
VI: SCIENCE
विज्ञान की ओर-
1. भोजन सभी के लिए :
2. भोजन जरूरी है।
3. जल
4. वायु जीवन के लिए आवश्यक
5. पौधों की कहानी
CLASS VI: SOCIAL SCIENCE
1. इतिहास-
1. कब, कहाँ और कैसे
2. आरंभिक समाज
3. आरंभिक किसान एवं चरवाहे
4. आरंभिक नगर
2. भूगोल-
1. सौरमंडल
2. अक्षांश एवं देशांतर
3. पृथ्वी की गतियाँ
3. नागरिक शास्त्र
1. हमारा समाज विविधता से भरा
2. सामाजिक भेदभाव
सभी बच्चों से निवेदन है कि यह सिलेबस ऑफिसियल जारी नहीं किया गया है 10-15 दिन के अंदर ऑफिशल सिलेबस आ जाएगा फिलहाल आप ऊपर दिए गए चैप्टर को पढ़ सकते हैं