झारखण्ड शैक्षिक अनुसंधान एवं प्रशिक्षण परिषद्, राँची
PROJECT RAIL
(REGULAR ASSESSMENT FOR IMPROVED LEARNING) GENERAL SCHOOL
27.07.2024
विषय – संस्कृत
कक्षा 12 पूर्णांक - 40
समय - 90 निमिषाः
सामान्य निर्देशा :-
1. अस्मिन् प्रश्न पत्रे 10 बहुविकल्पीयाः प्रश्नाः सन्ति।
2 वस्तुनिष्ठ प्रश्ने एकतः दशपर्यन्तं (1-10) चत्वारः विकल्पाः सन्ति,
उचितं विकल्प चित्वा (क, ख, ग, घ) उत्तर पुस्तिकायां लिखत ।
3. प्रश्न संख्या 1-10 अंकद्वयम् (10X2) अंकाः निर्धारितः अस्ति।
4. अतिलघु-उतरीयः प्रश्नाः 11-12 (2X2) अंकः निर्धारितः अस्ति ।
5 लघु-उत्तरीय प्रश्ना 13-14 (3X2) अंकाः निर्धारितः अस्ति।
6. प्रश्न संख्या 15 एवं 16 (5X2) अंकाः निर्धारिताः सन्ति।
7. सर्वे प्रश्नाः अनिवार्या सन्ति।
खण्ड क 2X10 = 20
1. 'विद्ययाऽमृतमश्नुते' पाठः कस्मात् ग्रन्थात् सङ्कलितः?
(क) माण्डूक्योपनिषदः
(ख) तैतिरीयोपनिषदः
(ग) ईशावास्योपनिषदः
(घ) छान्दोग्योपनिषदः
2. 'मातरिश्वा' इत्यस्य पर्यायपदं किम् ?
(क) अग्निः
(ख) जलम्
(ग) विद्या
(घ) वायुः
3. जगत्यां जगत्सर्वं केन भुञ्जीथा?
(क) लोभेन
(ख) हर्षेण
(ग) दुःखेन
(घ) त्यागेन
4. 'तमसा' इत्यस्य विलोमपदं किम् ?
(क) प्रकाशेन
(ख) अन्धकारेण
(ग) उभयो
(घ) तमः
5. 'वेद' इति पदस्य कः अर्थः?
(क) पठति
(ख) जानाति
(ग) हसति
(घ) वदति
6. 'गच्छन्ति' क्रियापदे कः लकारः?
क) विधिलिड
ख) लोट्
(ग) लृट्
(घ) लट्
7. अन्धन्तमः के प्रविशन्ति?
(क) यः अविद्याम् उपासते
(ख) यः विद्याम् उपासते
(ग) यः कर्म उपासते
(घ) यः योगम् उपासते
8. 'विद्यया' इति पदे का विभक्ति:?
(क) प्रथमा
(ख) द्वितीय
ग) तृतीया
(घ) चतुर्थी
9. कः अपः ददाति?
(क) तमसा
(ख) आत्महनः
(ग) मातरिश्वा
(घ) लोकाः
10. 'कुर्वन्' इति पदे कः धातुः ?
(क) पठ्
(ख) गम्
(ग) चल्
(घ) कृ
खण्ड ख 2X2 = 04
11. आत्महनो जनाः कीदृशं लोकं गच्छन्ति?
उत्तर :- आत्महनो जनाः असूर्या नामकं लोकं
गच्छन्ति।
12. विद्यया किं प्राप्नोति ?
उत्तर :- विद्यया
अमृतं प्राप्नोति ।
खण्ड ख 2X3 = 06
13. अधोलिखितानां पदानां पर्यायपदानि लिखत।
(क) ईशः = परमात्मा
(ख) कर्म = कार्यम्
(ग) जगत् = संसारः
14. अधोलिखितानां पदानां विलोमपदानि लिखत ।
(क) एकम् = अनेकम्
(ख) मृत्युम् = जीवनम्
(ग) तिष्ठत् = धावतः
खण्ड ख 2X5 = 10
15. सन्धिं सन्धिविच्छेदं वा कुरुत।
(क) ईशावास्यम् = ईश + आवास्यम्
(ख) जिजीविषेत् + शतम् = जिजीविषेच्छतम्
(ग) तत् + धावतः = तद्धावतः
(घ) अनेजत् + एकम् = अनेजदेकम्
(ङ) तांस्ते = तान् + ते
16. अधोलिखितस्य मन्त्रस्य अन्वयं लिखत-
अनेजदेकं मनसो जवीयो नैनद्देवा आप्नुवन्पूर्वमर्षत् ।
तद्धावतोऽन्यानत्येति तिष्ठत्तस्मिन्नपो मातरिश्वा दधाति ।
उत्तर :- अन्वयः - अनेजत्, एकम् मनसः जवीयः।
देवाः एनत् न आप्नुवत्। पूर्वम् अर्षत्। तत् तिष्ठत् धावतः अन्यान् अत्येति।
तस्मिन् मातरिश्वा अपः दधाति।
Click Here👇👇
