झारखण्ड अधिविद्य परिषद्
CLASS-XI
SA-1 EXAMINATION, 2024
SANSKRIT ELECTIVE (Arts, Science
& Commerce) (MCQ Type)
Total Time: 2 Hours
Full Marks: 40
GENERAL INSTRUCTIONS / सामान्य निर्देश :
1. परीक्षार्थी से संबंधित
ओ० एम० आर० उत्तर-पत्रक के पृष्ठ 2 पर मुद्रित सभी सूचनाओं की साबधानी पूर्वक जाँच
कर लें। यदि मुद्रित सूचनाएँ किसी अन्य परीक्षार्थी की हों, तो वीक्षक को तुरंत सूचित
कर उसे बदल लें ।
2. आप अपना पूरा हस्ताक्षर
OMR उत्तर पत्रक में दी गई जगह पर करें।
3. इस प्रश्न पुस्तिका में
कुल 40 बहु-विकल्पीय प्रश्न हैं। परीक्षा की अवधि 1 घंटा है।
4. सभी प्रश्न अनिवार्य हैं। प्रत्येक प्रश्न की अधिमानता 1
अंक है। गलत उत्तर के लिए अंक नहीं काटा जाएगा।
5. OMR उत्तर पत्रक के पृष्ठ 1 पर प्रदत्त सभी निर्देशों को
ध्यानपूर्वक पढ़ें तथा उनके अनुसार कार्य करें।
6. प्रत्येक प्रश्न में चार विकल्प (A, B, C, D) दिये गये
हैं। इनमें से सबसे उपयुक्त उत्तर को आप अपने OMR उत्तर पत्रक पर पूर्ण रूप से
गहरा काला करें। नीला या काला बॉल-प्वाइंट कलम का ही प्रयोग करें। बाक्स / गोले के
बाहर कुछ न लिखें या चिह्नित करें। पेंसिल का प्रयोग वर्जित है।
7. OMR उत्तर पत्रक को न मोड़ें, न विकृत करें और न ही उस
पर कोई चिह्न लगायें।
8. कृपया परीक्षा भवन छोड़ने से पहले OMR उत्तर पत्रक
वीक्षक को लौटा दीजिए। प्रश्न पुस्तिका आप अपने साथ ले जा सकते हैं।
OMR उत्तर पत्रक पर दिये गये निर्देशों का ध्यानपूर्वक पालन
कीजिए अन्यथा आपका OMR उत्तर पत्रक अमान्य होगा और उसकी जाँच नहीं की जायेगी।
1. सङ्गच्छध्वम् इति
मन्त्रः कस्मात् वेदात् संकलितः ?
(A) ऋग्वेदः
(B) सामवेदः
(C) अथर्ववेदः
(D) यजुर्वेदः
2. अस्माकम् आकूतिः कीदृशी
स्यात् ?
(A) सुन्दरा
(B) विरुद्धा
(C) कुरूपा
(D) समानी
3. 'वः' इति शब्दस्य
कः अर्थः ?
(A) युष्माकम्
(B) अस्माकम्
(C) सर्वेषाम्
(D) अहम्
4. मे किं शिवसङ्कल्पम्
अस्तु ?
(A) शरीरम्
(B) धनम्
(C) मनः
(D) रूपम्
5. कविषु आदिकविः कः कथ्यते ?
(A) वाल्मिकिः
(B) कालिदासः
(C) तुलसीदासः
(D) वेदव्यासः
निर्देश : अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारितानां प्रश्नानाम्
उत्तरं चिनुत -
बोधिसत्त्वः किल कस्मिंश्चित् नातिमहति कमलकुवलयादि-विभूषितसलिले
हंसचक्रवाकादिशोभिते तीरान्ततरुकुसुमावकीर्णे सरसि मत्स्याधिपतिः बभूव । बहुषु जन्मान्तरेषु
परोपकाराभ्यासवशात् तत्रस्थः अपि परहितसुखसाधने व्यापृतः अभवत् । इष्टानामिव च स्वेषाम्
अपत्यानाम् उपरि सौहार्दत्वाद् महासत्त्वः तेषां मीनानां दानप्रिय- वचनादिक्रमैः परमनुग्रहं
चकार ।
प्रश्न :
6. बोधिसत्त्वः कस्मिन् मत्स्याधिपतिः बभूव ?
(A) नगरे
(B) सरसिं
(C) देशे
(D) न कोऽपि
7. कः परहित सुखसाधने व्यापृतः ?
(A) बोधिसत्त्वः
(B) मत्स्यः
(C) जनः
(D) न कोऽपि
8. महासत्त्वः दानप्रियवचनादिक्रमैः केषाम् अनुग्रहं
चकार ?
(A) जनानाम्
(B) मीनानाम्
(C) नागरिकानाम्
(D) अपत्यानाम्
9. कथायां वर्णिते जन्मनि बोधिसत्त्वः कः बभूव
?
(A) राजा
(B) सराधिपतिः
(C) मत्स्याधिपतिः
(D) जनाधिपतिः
10. जातकमालायाः लेखकः कः ?
(A) कालिदासः
(B) आर्यशूरः
(C) दण्डी
(D) वाणभट्टः
11. 'मानो हि महतां धनम्' इत्ययं पाठः कस्मात्
ग्रन्थात् संकलितः ?
(A) रामायणात्
(B) महाभारतात्
(C) उपनिषदः
(D) वेदात्
12. ज्योतिषां ज्योतिः कः कथ्यते ?
(A) नेत्रम्
(B) दीपम्
(C) मनः
(D) सूर्यः
13. 'पृथिवीसूक्तम्' कस्मिन् वेदे विद्यते ?
(A) ऋग्वेदे
(B) यजुर्वेदे
(C) अथर्ववेदे
(D) सामवेदे
14. वेदाः कति सन्ति ?
(A) एकम्
(B) द्वे
(C) पञ्च
(D) चत्वारः
15. 'महाभारतम्' अस्य ग्रन्थस्य रचयिता कः ?
(A) वेदव्यासः
(B) वाल्मीकिः
(C) तुलसीदासः
(D) श्रीकृष्णः
16. 'रामेषु' अस्मिन् पदे का विभक्तिः किं वचनम्
च ?
(A) सप्तमी बहुवचनम्
(B) तृतीया एकवचनम्
(C) चतुर्थी एकवचनम्
(D) पंचमी द्विवचनम्
17. अधोलिखितस्य कस्य वर्णस्य उच्चारणम् ओष्ठाभ्यां
भवति ?
(A) ग्
(C) ह्
(B) च्
(D) ब्
18. 'बालक' इति शब्दस्य पंचमी, एकवचने रूपम् भवति
(A) बालकस्य
(B) बालकात्
(C) बालकायै
(D) बालकेषु
19. 'लतायै' अस्मिन् पदे का विभक्तिः किं वचनम्
च ?
(A) सप्तमी द्विवचनम्
(B) तृतीया एकवचनम्
(C) चतुर्थी एकवचनम्
(D) पंचमी द्विवचनम्
20. भू धातोः लट् लकार, मध्यम पुरुष, बहुवचने
रूपम् भवति
(A) भवथः
(B)
भवन्ति
(C) भवसि
(D) भवथ
21. भविष्यत्काल- अर्थ कः लकारः भवति ?
(A) लट्
(B) लृट्
(C) लोट्
(D) लङ्
निर्देशः अधोलिखितान् रेखांकितपदानां
उचितां विभक्तिं चिनुत् -
22. उद्याने अनेकानि
पुष्पाणि सन्ति ।
(A) प्रथमा
(B) द्वितीया
(C) तृतीया
(D) चतुर्थी
23. सरसि मत्स्याधिपतिः
बभूव ।
(A) सप्तमी
(B) पंचमी
(C) षष्ठी
(D) चतुर्थी
24. छात्रः पुस्तकं
विना विद्यालयं न आगच्छतु ।
(A) सप्तमी
(B) पंचमी
(C) षष्ठी
(D) द्वितीया
निर्देश : उचितविभक्तियुक्तं पदं चित्वा
वाक्यपूर्तिः क्रियताम् -
25. .........कक्षायां चत्वारिंशत्
छात्राः सन्ति ।
(A) अस्मिन्
(B) अस्याम्
(C) अयम्
(D) अस्याः
26. मृगाः .........सह चरन्ति ।
(A) मृगात्
(B) मृगस्य
(C) मृगान्
(D) मृगैः
27. ............. आज्ञा हि अविचारणीया
।
(A) गुरूणां
(B) गुरुभ्यः
(C) गुरवः
(D) गुरुभिः
28. यः श्रमेण पठति .......... साफल्यं प्राप्नोति
।
(A) सा
(B) सः
(C) ते
(D) तत्
29. 'ह' वर्णस्य उच्चारणस्थानम् अस्ति
(A) तालुः
(B) कण्ठः
(C) मूर्धा
(D) दन्ताः
30. स् श् ष् वर्णेषु कः वर्णः तालव्यः अस्ति
?
(A) स्
(B) श्
(C) ष्
(D) किमपि न
31. अनुनासिकवर्णः कः ?
(A) इ
(B) च्
(C) न्
(D) प्
32. ............ वर्णस्य उच्चारणस्थानम् दन्तोष्ठम्
भवति ।
(A) य्
(B) र्
(C) क्
(D) व्
निर्देशः रेखांकितपदयोः सन्धिं कृत्वा उचितैः पदैः रिक्तस्थानं
पूरयत
33. बालकः उद्याने इतः + ततः पश्यति ।
(A) इतस्ततः
(B) इतष्तत
(C) इतः इतः
(D) इतर्ततः
34. श्रीरामः पुरुष + उत्तमः अस्ति ।
(A) पुरुषउत्तमः
(B) पुरुषुत्तमः
(C) पुरुषोत्तमः
(D) पुरुषौत्तमः
35. सहसा + एव वृष्टिः आगता ।
(A) सहसा एव
(B) सहसिव
(C) सहसेव
(D) सहसैव
निर्देश : अधोलिखितवाक्येषु कर्तृक्रियापदयोः अन्वितिं क्रियताम्
-
36. रामः राजा ..........।
(A) आस्ताम्
(B) आसीत्
(C) अभवत्
(D) अकरोत्
37. वृक्षः शुद्धवायुं ...........।
(A) यच्छामि
(B) यच्छथ
(C) यच्छन्ति
(D) यच्छति
38. आवाम् देशं .........।
(A) रक्षामि
(B) रक्षन्ति
(C) रक्षावः
(D) रक्षामः
39. ............... वृक्षेषु कूर्दन्ति ।
(A) वानरः
(B) वानरेण
(C) वानराय
(D) वानराः
40. शक्रः केषां राजा आसीत् ?
(A) देवानाम्
(B) दानवानाम्
(C) प्रजानाम्
(D) पशूनाम्
Class XI Sanskrit
Class 11 Sanskrit Jac Board 2024 Answer key
CLASS-XI Sanskrit Arts Answer Key (TERM I) 2022
